Anasayfa >Bilgisayar Sistemleri >Bilgisayar Donanımları
Konu Başlıkları:
Bilgisayarların çalışması donanım ve yazılıma bağlıdır. Bilgisayara donanımlar sayesinde girilen veriler yazılım tarafından işlenerek geri bildirimi yine donanımlar üzerinden yaparak kullanıcıya aktarırlar. Donanımlar bilgisayarların fiziksel, gözle görülen elle tutulan birimlerdir. Yazılımlar ise kodlardan oluşur ve fiziksel yapıda değildirler, elle tutulamazlar.
Kafamızda daha iyi canlandırmak için şöyle bir örnek verelim. Ellerimiz, ayaklarımız, organlarımız vs. bizim donanımımızı oluşturur. Düşüncelerimiz, fikirlerimiz vs ise yazılımımızdır. Beynimiz yani işlemcimiz düşünür, veriyi sinir dediğimiz kablolarla donanımlara yani organlarımıza aktarır ve biz de bu gelen sinyallere göre aktivitelerimizi gerçekleştiririz.
Bilgisayarın içinde ve dışında bulunan fiziksel tüm parçaları donanım olarak adlandırılır. Verinin bilgisayara girilip, işlenip sonrada sonucu bize aktarması Giriş-İşlem-Çıkış olarak adlandırılır. Donanımlar bilgisayar kasasının içindeyse Dahili Donanımlar, Bilgisayar Kasasının Dışında ise Harici Donanımlar olarak adlandırılır.
Bilgisayardaki bütün donanımlar arasındaki bağlantıyı anakart sağlar. Bir devre kartı olan anakart, donanımları birbirine bağlamak için BİOS çipine, konektör hatlarına, portlara ve çeşitli donanım yuvalarına sahiptir ve aynı zamanda donanımlar için taşıyıcı görevi görür.
Anakart üzerinde bulunan veri yollarınıdan geçenverilerin akış trafiğini denetleyen işlem denetçilerine yonga seti denilmektedir. Kuzey köprüsü ve güney köprüsü olmak üzere iki yönetici yonga bulunur.
Kuzey Köprüsü (North Bridge); CPU, RAM, GPU gibi birimler arasındaki veri trafiğini denetler.
Güney Köprüsü (South Bridge); Giriş-çıkış birimleri, güç yönetimi, USB bağlantıları gibi birimlerin veri yolu trafiğini denetler.
CPU (Merkezi İşlem Birimi) adından da anlaşılacağı üzere bilgisayarın kalbi konumundadır. CPU'nun ana görevi bilgisayara girilen girdileri veya verileri programlar aracılığıyla yorumlamak ve istenilen verinin hızlı bir şekilde işlenmesini sağlamaktır. CPU'nun ana frekansına saat frekansı denilir ve birimi megahertz (MHz) veya gigahertz (GHz) dir. Bir CPU'nun ana frekansı ne kadar yüksek olursa, o kadar ızlı veri işler.
GPU (Grafik İşlem Birimi) anakart veya harici ekran kartı üzerinde bulunan bilgisayardaki işlemleri görüntüye dönüştürüp monitöre aktaran veya grafik tasarım yaptığınızda, oyun oynadığınızda gerekli olan 2D, 3D grafik işlemlerini oluşturmak için tasarlanmış özel bir işlemci türüdür. Asli görevi grafik işlemek olan bu parça bazı durumlarda CPU'ya da yardımcı olmaktadır. GPU'lar CPU'lara nazaran çok daha hızlıdırlar.
CPU'daki çekirdek sayıları 10 larla ifade edilirken, GPU'larda bu sayı 40.000 çekirdeklere kadar çıkmaktadır. GPU tek bir göreve (görüntü, grafik işlemeye) odaklandığı için çoklu görevlerde CPU kadar başarılı değildir. CPU ise GPU'lara nazaran daha yavaş olmasına karşın çoklu görevlerle başa çıkma konusundan oldukça başarılıdır.
Bilgisayarlar programları çalıştırırken bazı verilere daha hızlı ulaşmak ister. Bunun için de RAM (Random Access Memory - Rastgele Erişimli Bellek) kullanır. Ram'ler kendisine gönderilen veriyi geçici olarak depolar ve işlemci her ihtiyaç duyduğunda bu veriyi hızlı bir şekilde işlemciye aktarır. Bilgisayarı kapattığınızda Ram'deki veriler sıfırlanır. Bigisayarındaki Ram kapasitesi ne kadar yüksekse işlemci o kadar çok veri gönderir ve ihtiyacı olduğunda bu veriyi Ram'den çekerek işlemleri daha hızlı yapar. Aynı anda ne kadar çok program çalıştırmak isterseniz o kadar çok Ram'e ihtiyacınız olur.
ROM (Read Only Memory - Sadece Okunabilir Bellek) olarak isimlendirilen bu bellekler içindeki verileri elektrikler kesilse dahi kaybetmezler. İçerisine girilen veriler kalıcıdır. Değiştirilemezler. Örneğin Bilgisayarın açma düğmesine bastığınızda çalışmasını sağlayacak bilgiler anakartta bulunan BIOS çipine yani ROM'una önceden üreticisi tarafından yazılıştır. ROM bellekler sadece bilgisayarlarda bulunmazlar. Aynı zamanda programla çalışan bulaşık makinası, çamaşır makinası, kombi vs ev aletlerinde de bulunurlar.
Güç kaynağı tüm bilgisayar birimlerine gerekli olan voltajda ve amperde elektrik sağlayan en önemli hatta bilgisayar için en hayati parçadır. Şebekeden gelen elektriği bilgisayarımız için gerekli olan seviyeye getirerek vücudu besleyen bir kalp gibi görev yapar, kabloları da bir damar gibi kullanarak bilgisayarın organlarını besler.
Bilgisayar donanımları işlem yaptıkça ısı üretir. Özellikle CPU ve GPU çok yoğun şekilde çalıştığı için aşırı ısı üretirler. Üretilen bu ısı bilgisayar dışına atılıp donanım ve parçalar soğutulmazsa arızalara veya sistemin çok yavaşlamasına neden olurlar. Bu soğuma işlemini yapmak için çeşitli soğutucu fanlar kullanılır. CPU ve GPU'nun kendine özel fanları bulunur.
Hoparlor, kulaklık, mikrofon gibi ses aygıtlarının takıldığı parçadır. Bilgisayardaki dijital ses dosyalarını analog sinyallere çevirerek bizim duyup anlayabileceğimiz ses dosyalarına dönüştürür.
Kısaca iki bilgisayarın birbiriyle iletişim kurmasını sağlayan yapıya ağ denir. Bilgisayarlarda bulunan ağ kartı ise bilgisayarların kablolu veya kablosuz olarak internete bağlanmasını sağlar.
Bilgisayarın kalıcı beyni olan bu parçalar içindeki veriyielektrikler kesilse bile saklamaya devam ederler. Bilgisayar üzerinde çalışan işletim sistemleri bu bellekler üzerine yazılır. Kaybolmasını istemediğiniz resim, video vs dosyaları bu disklerde saklarsınız ve siz silmediğiniz müddetçe o bilgiler orda kalır. SSD (Solid State Drive) Diskler HDD (Hard Disk Drive)'lara göre daha hızlıdırlar. Bu yüzden bilgisayarınızdaki yazılımları SSD üzerine kurmanız bilgisayarınızın hızını gözle görülür bir şekilde artıracaktır.
CD (Compact Disk) ve DVD (Digital Versatile Disk) gibi optik depolama birimlerinin üzerine gerekli veriyi okuma-yazma işleminin özel bir ışık kullanılarak yapılması işleminde kullanılan bir donanımdır.
Bilgisayar ekranındaki imleci hareket ettirerek bilgisayarda seçim yapmamızı sağlar. Kablolu veya kablosuz olanları vardır.
Üzerinde bulunan harf rakam ve semboller sayesinde bilgisayara veri ve komut girmemizi sağlar. Klavyeler sol üstte ilk hangi harf varsa o harfe göre adlandırılır. "Q" ile başlayana Q Klavye "F" ile başlayana F klavye denir.
Bilgisayardan yapılan işlemlerin sonucunu bizim anlayacağımız şekilde gösteren ekranlara monitör denir. Monitör büyüklüğü köşegen uzunluğuna göre ölçülür ve ölçü birimi inch tir. 1 inch= 2,54cm dir. Çözünürlük bir ekrana yatay ve dikey sığan nokta sayısı ile ölçülür. Çözünürlük arttıkça görüntü netliği artar buna karşılık görüntünün boyutu küçülür.
Bilgisayarın tüm hayati donanımlarını yani dahili donanımlarının korunmasını ve bir arada durmasın sağlayan bilgisayarı koruyan şasesi de diyebiliriz.
Kasadaki ses kartından çıkan dijital ses dosyalarını bizim duyabileceğimiz ses dalgalarına çevirerek duymamızı sağlayan birimdir.
Bilgisayardaki sesleri sadece kullanıcısının duymasını sağlayan birim.
Ses dalgalarını dijital ses dosyalara dönüştürerek bilgisayarın algılamasını ve sesleri kaydetmeye yarayan birimdir.
Görüntülerin bilgisayara aktarılmasını, diğer bilgisayarı veya mobil cihazı olan kullanıcılarla görüntülü iletişim kurmayı sağlar.
Bilgisayardaki resim, yazı vs verileri kağıda basan donanımdır.
Bilgisayardaki yazı,çizim, resimleri çok büyük kağıtlara basmaya yarayan birimdir.
Kağıttaki verileri bilgisayara aktaran birimdir.
Bilgisayardaki görüntüyü yaydığı ışık sayesinde duvara veya perdeye yansıtmaya yarar.
Bilgisayar oyunlarını daha rahat kontrol etmemizi sağlayan birimdir.
Telefon hattından aldığı sinyaleri çevirerek bilgisayarın internete bağlanmasını sağlar. Modilatör (sayıları sinyale çeviren) ve demodilatör kelimelerinin baş harfleri birleştirilerek bu isim verilmiştir. Kablolu(Ethernet), kablosuz(Wifi), usb, gibi çeşitleri bulunur.
Elektrikler kesildiğinde bilgisayarlarda ani veri kaybını önlemek için akü görevi görür. Elektriklerin sık sık kesildiği, veya bilgisayar sistemlerinin sürekli açık olması gerektiği yerlerde kullanılır.
Anasayfa >Bilgisayar Sistemleri >Bilgisayar Donanımları